Presentatie van het boek Zuid-Nederlandse miniatuurkunst (Engelse editie: Splendour of the Burgundian Netherlands) tijdens de opening van de tentoonstelling Magische miniaturen in Museum Catharijneconvent (te zien t/m 3 juni 2018) (foto: Billie-Jo Krul). Het boek is enthousiast ontvangen en inmiddels al aan zijn tweede druk toe! Na de 5 sterren in het NRC verscheen gisteren een enthousiaste recensie in Kunsttijdschrift Vlaanderen, waaruit blijkt dat de recensent de opzet van ons boek helemaal heeft begrepen!
Voor meer informatie over het boek en hoe het te bestellen verder naar beneden scrollen.
English below
Zuid-Nederlandse miniatuurkunst. De mooiste verluchte handschriften in Nederlands bezitA.M.W. As-Vijvers en A.S. Korteweg (red.) |
|
| WBooks, 2018, 384 blz., EUR 39,95 | |
|
In samenwerking met het Museum Catharijneconvent in Utrecht en met de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag verscheen begin 2018 bij WBOOKS in Zwolle een kanjer van een boek met een overzicht van de Zuid-Nederlandse miniatuurkunst met dus een bespreking van De mooiste verluchte handschriften in Nederlands bezit. We willen hen feliciteren zowel met de durf om een dergelijk naslagwerk op de markt te brengen, met de kwaliteit ervan en zeker met het feit dat ze eerst een Nederlandstalige publicatie brengen en vervolgens pas een Engelstalige editie. Het boek, dat logischerwijze rijkelijk met kleurenillustraties verlucht is – hoe kan het ook anders met zo’n onderwerp! –, bezorgt ons een inventaris van de fraaiste manuscripten die tijdens de middeleeuwen laat ons maar zeggen in Vlaanderen werden vervaardigd en nu her en der in Nederland te vinden zijn. Er zijn daar bekende exemplaren bij, zoals missalen, getijdenboeken en andere literatuur. De meeste bleven in Vlaanderen toch grotendeels onbekend, tenzij bij specialisten en dan nog. Zo ontdekten we ertussen een missaal speciaal vervaardigd voor het Brugse Sinte-Maria-Magdalenagilde, zoals die in middeleeuwse teksten wordt genoemd. Dit gebeurde specifiek in opdracht van deze gildemeesters. Ze deden voor dit liturgisch boek een beroep op niemand minder dat een van de belangrijkste miniaturisten die in de latere vijftiende eeuw in Brugge werkzaam was: Willem Vrelant (ca. 1410 – 1489) uit Utrecht. Voor zover we weten werd dit handschrift nog nooit in een Vlaamse publicatie opgenomen of in een dito tentoonstelling getoond. In totaal gaat het bijna om ongeveer honderd boeken. De opgestelde inventaris, waaraan diverse specialisten jaren hebben gewerkt, werd telkens op dezelfde wetenschappelijke manier opgebouwd: titel, taal, plaats en datering van aanmaak, eventuele maker, plaats van bewaring, beschrijving en bilbiografie. Herkomst, technische gegevens en decoratie kregen achteraan het boek een afzonderlijke bespreking. Het geheel is niet lukraak opgesteld. Na wat korte inleidingen die een sfeer creëren, krijgen we zes hoofdstukken met elk een specifiek thema, zoals ‘De eerste eeuwen: graafschappen, hertogdommen en prinsbisdommen’, ‘De opkomst van de privé-devotie’, ‘Bourgondische hertogen’, ‘Het mecenaat van de adel’, ‘Luisterrijke gebeden’ en ‘De laatste bloei 1475-1550’. Die worden opnieuw ingedeeld, telkens met een deftig inleidend artikel en vervolgens de bespreking van de vele handschriften die aansluiten bij dit onderwerp. Elk boek kreeg een eenvoudig nummer waarmee gemakkelijk kan worden gewerkt. Achteraan vinden we niet alleen de volledige bibliografische referenties, maar een uitgebreide index op o.m. persoonsnamen, titels enz. waardoor het volumineuze boek gemakkelijk te consulteren is.
|
|
| [Jean Luc Meulemeester – 16/04/2018] |
English below
Zuid-Nederlandse miniatuurkunst. De mooiste verluchte handschriften in Nederlands bezit
Dit boek biedt een overzicht van de negentig mooiste en meest interessante middeleeuwse handschriften die in de Zuidelijke Nederlanden, het huidige België, zijn vervaardigd en die in de loop der eeuwen in Nederlandse collecties terecht zijn gekomen. Dit onbekende culturele erfgoed wordt hier getoond in een breed panorama dat reikt van de tiende tot het midden van de zestiende eeuw. De geschilderde voorstellingen in deze handgeschreven boeken hebben niet alleen een hoog artistiek gehalte, maar bieden ook een rijkgeschakeerd beeld van het middeleeuwse leven. De nadruk wordt gelegd op de functie die het boek in de middeleeuwse maatschappij vervulde: als uiting van praal voor de aristocratie, als rijkversierd tekstboek voor de middeleeuwse eredienst, en als gekoesterd voorwerp dat welgestelde burgers aanwendden bij hun privédevotie. Ook wordt aandacht besteed aan de prachtig geïllustreerde geschiedkundige en literaire werken op groot formaat die ontstonden tijdens het mecenaat van de Bourgondische hertogen. Aan de orde komen voorts onderwerpen als het Gulden Vlies, contacten tussen Noord- en Zuid-Nederland, pelgrimsinsignes en de overgang van handschrift naar druk.
Het boek bevat vierentwintig hoofdstukken, elk bestaande uit een kunst- en cultuurhistorische inleiding, gevolgd door besprekingen van de afzonderlijke manuscripten. Deze hoofdstukken zijn geschreven door vijftien internationale specialisten op het terrein van het middeleeuwse handgeschreven boek en de Zuid-Nederlandse boekverluchting. Daarnaast bevat het boek een inleiding over de wijze waarop de handschriften in Nederland terecht zijn gekomen, een technische analyse van een aantal manuscripten en een kaart met uitleg over het ontstaan van de Zuidelijke Nederlanden. Achterin het boek zijn beknopte beschrijvingen van de manuscripten opgenomen. Het geheel is overvloedig geïllustreerd met circa 250 schitterende afbeeldingen in kleur.
NB voor vakgenoten: de Engelse editie bevat gedetailleerde beschrijvingen van de manuscripten (in de Nederlandse editie zijn beknopte beschrijvingen opgenomen)
WBooks – Nederlandse editie
Splendour of the Burgundian Netherlands: Southern Netherlandish Illuminated Manuscripts in Dutch Collections
This book presents a survey of ninety of the finest and most interesting medieval manuscripts produced in the southern Netherlands – present-day Belgium – which ended up in Dutch public collections at various points in time. This largely unknown cultural heritage is displayed here in a vast panoramic context ranging from the tenth to the mid-sixteenth century. The painted scenes in these handwritten books are not only of a high artistic quality, but also present a richly-textured picture of medieval life. The emphasis is on the role of books in the society of the Middle Ages: they served as expressions of sumptuousness on the part of the aristocracy, as richly-decorated books for church services, and as cherished objects used by affluent burghers for their private devotion. The authors also devote attention to the large-size, superbly-illustrated works of history and literature that were produced under the patronage of the dukes of Burgundy. Other subjects include the Order of the Golden Fleece, the artistic ties between the northern and southern Netherlands, pilgrim badges, and the transition from manuscripts to printed books.
The book contains twenty-four chapters, each one consisting of an introduction to the art-historical and cultural-historical context, followed by discussions of individual manuscripts. These chapters were written by fifteen international specialists in the field of medieval manuscripts and book illumination of the southern Netherlands. In addition, the book contains an introduction on the ways in which these manuscripts ended up in the Netherlands, a technical analysis of a number of manuscripts, and a map accompanied by an account of the rise and unification of the southern Netherlands. At the back of the book, readers will find detailed descriptions of the manuscripts. The entire publication is lavishly illustrated, with some 250 magnificent colour reproductions.
WBooks – English edition